Από συνέντευξη του Stéphane Hessel:
Ποια είναι τα προβλήματα με τα οποία έρχεται αντιμέτωπη η νεολαία σήμερα;
Ο σημερινός κόσμος είναι γεμάτος κινδύνους για τη νεολαία. Οι αμφισβητήσεις των δικαιωμάτων είναι πολύ πιο δύσκολο να ανιχνευτούν πια. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, τότε που ανήκα κι εγώ στη νεολαία, βρισκόμασταν αντιμέτωποι μ’ έναν ορατό εχθρό. Και η επόμενη γενιά είχε να αντιμετωπίσει ορατές αμφισβητήσεις: άρση του αποικιακού καθεστώτος, ολοκληρωτισμός, απαρτχάιντ… Σήμερα ζούμε σ’ έναν κόσμο, όπου η βία είναι ακόμα παρούσα. Πρέπει, όμως, να λάβουμε υπόψη την απειλή του καπιταλισμού όπως αυτός εφαρμόζεται σήμερα. Η νεολαία πρέπει να αντιληφθεί την αναγκαιότητα που υπάρχει ν’ αντισταθεί ενάντια στη φτώχεια, την εκμετάλλευση και την περιφρόνηση των εργαζομένων από τους έχοντες. Τέλος, υπάρχει μία ακόμα αμφισβήτηση: η επιδείνωση του πλανήτη μας. Αν δεν λάβουμε δραστικά μέτρα, σε 50 χρόνια μπορεί να μην είναι βιώσιμος για τον άνθρωπο.
Ποιες είναι οι συνέπειες των προβλημάτων της νεολαίας;
Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να επιβάλουν ορισμένες συμπεριφορές, που είναι μάλιστα αντίθετες με τις Διακηρύξεις και τις Συνθήκες των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Συγκεκριμένα φυλετικές, θρησκευτικές ή φτωχές μειονότητες παραμελούνται από την κυβέρνηση στο όνομα της εθνικής ασφάλειας. Αυτή είναι απαράδεκτη συμπεριφορά απέναντι στη νεολαία που έχει γαλουχηθεί με τη Διακήρυξη Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κρύβουν πολλούς κινδύνους οι επιλογές που κάνουν οι κυβερνήσεις προκειμένου να παραμείνουν στην εξουσία ή να έχουν προνομιούχες σχέσεις με τους κεφαλαιοκράτες.
Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να επιβάλουν ορισμένες συμπεριφορές, που είναι μάλιστα αντίθετες με τις Διακηρύξεις και τις Συνθήκες των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Συγκεκριμένα φυλετικές, θρησκευτικές ή φτωχές μειονότητες παραμελούνται από την κυβέρνηση στο όνομα της εθνικής ασφάλειας. Αυτή είναι απαράδεκτη συμπεριφορά απέναντι στη νεολαία που έχει γαλουχηθεί με τη Διακήρυξη Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κρύβουν πολλούς κινδύνους οι επιλογές που κάνουν οι κυβερνήσεις προκειμένου να παραμείνουν στην εξουσία ή να έχουν προνομιούχες σχέσεις με τους κεφαλαιοκράτες.
Θεωρείτε απαραίτητη τη δημιουργία Χάρτας Δικαιωμάτων
Νεολαίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο;
Από το 1989 έχει ψηφιστεί η Συνθήκη Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού, ωστόσο δεν υπάρχει καμία για τη νεολαία. Η προστασία της νεολαίας πρέπει να κατοχυρωθεί από τα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς. Το ερώτημα είναι τι θα περιλαμβάνει. Σήμερα η πλειοψηφία των νέων σπουδάζει. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις αμελούν ότι παιδεία δεν σημαίνει απλώς μετάδοση της γνώσης, αλλά και της ηθικής και των κοινωνικών αξιών.
Από το 1989 έχει ψηφιστεί η Συνθήκη Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού, ωστόσο δεν υπάρχει καμία για τη νεολαία. Η προστασία της νεολαίας πρέπει να κατοχυρωθεί από τα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς. Το ερώτημα είναι τι θα περιλαμβάνει. Σήμερα η πλειοψηφία των νέων σπουδάζει. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις αμελούν ότι παιδεία δεν σημαίνει απλώς μετάδοση της γνώσης, αλλά και της ηθικής και των κοινωνικών αξιών.
Είναι απαραίτητη η εξασφάλιση της δυνατότητας των νέων
για μια ανεξάρτητη ζωή;
Έχουμε την πολιτική ευθύνη να εξασφαλίσουμε τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που θα επιτρέπουν την υλική ανεξαρτησία των νέων. Οι μακροχρόνιες σπουδές και η υψηλή ανεργία των νέων, ωστόσο, αποτελούν εμπόδιο. Οι κυβερνήσεις παραμένουν αδιάφορες στα αιτήματα των φοιτητικών συλλόγων και των νεολαιίστικων οργανώσεων.
Έχουμε την πολιτική ευθύνη να εξασφαλίσουμε τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που θα επιτρέπουν την υλική ανεξαρτησία των νέων. Οι μακροχρόνιες σπουδές και η υψηλή ανεργία των νέων, ωστόσο, αποτελούν εμπόδιο. Οι κυβερνήσεις παραμένουν αδιάφορες στα αιτήματα των φοιτητικών συλλόγων και των νεολαιίστικων οργανώσεων.
Θεωρείτε ότι δίνεται χώρος συμμετοχής στη νεολαία στα
κέντρα λήψης αποφάσεων σ’ εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο;
Η αποπολιτικοποίηση της νεολαίας σήμερα είναι ένα τεράστιο σφάλμα. Οι νέοι δεν πρέπει να γυρίσουν την πλάτη στην πολιτική. Δεν πρέπει να πειστούν ότι η πολιτική είναι άχρηστη. Όποιος εμπλέκεται με την πολιτική -φοιτητικοί σύλλογοι ή κόμματα- δεν σημαίνει ότι ενδιαφέρεται για τα προσωπικά του συμφέροντα και ότι θα πρέπει να εγκαταλείψει το όραμά του για ένα καλύτερο μέλλον. Η ιστορία έχει δείξει ότι οι πιο κρίσιμες πολιτικές περίοδοι ήταν εκείνες που οι νέοι και νέες αναλάμβαναν σημαντικές ευθύνες. Μόνο η νεολαία μπορεί να φέρει την ελπίδα. Οι νέοι άνθρωποι που αγωνίζονται σήμερα θα αποτελέσουν τα καλύτερα στοιχεία της αυριανής κοινωνίας.
Η αποπολιτικοποίηση της νεολαίας σήμερα είναι ένα τεράστιο σφάλμα. Οι νέοι δεν πρέπει να γυρίσουν την πλάτη στην πολιτική. Δεν πρέπει να πειστούν ότι η πολιτική είναι άχρηστη. Όποιος εμπλέκεται με την πολιτική -φοιτητικοί σύλλογοι ή κόμματα- δεν σημαίνει ότι ενδιαφέρεται για τα προσωπικά του συμφέροντα και ότι θα πρέπει να εγκαταλείψει το όραμά του για ένα καλύτερο μέλλον. Η ιστορία έχει δείξει ότι οι πιο κρίσιμες πολιτικές περίοδοι ήταν εκείνες που οι νέοι και νέες αναλάμβαναν σημαντικές ευθύνες. Μόνο η νεολαία μπορεί να φέρει την ελπίδα. Οι νέοι άνθρωποι που αγωνίζονται σήμερα θα αποτελέσουν τα καλύτερα στοιχεία της αυριανής κοινωνίας.
Γιατί να εμπλακούν οι νέοι με την πολιτική;
Η γενιά μου έμαθε τη λέξη «αντίσταση», λόγω της κατοχής. Πιστεύω ότι η λέξη αυτή έχει την ίδια αξία και για τη σημερινή νεολαία. Η μεγαλύτερη νίκη, που μπορεί να πετύχει, είναι να μάθει να αγωνίζεται ενάντια σ’ ό,τι την προσβάλλει και να μάθει να οργανώνεται και να αντιστέκεται. Θα πρέπει, επίσης, να μάθουν τη διαφορά του νόμου και της νομιμότητας. Πολλές φορές ο νόμος κρύβει μέσα του οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα. Η ανυπακοή σε αυτούς τους νόμους μπορεί να έχει την αστική νομιμότητα. Η νεολαία σήμερα έχει ένα ισχυρό εργαλείο, που εμείς δεν είχαμε: το διαδίκτυο, που διευκολύνει την οργάνωση εθνικών, ευρωπαϊκών και παγκόσμιων δικτύων αντίστασης.
Η γενιά μου έμαθε τη λέξη «αντίσταση», λόγω της κατοχής. Πιστεύω ότι η λέξη αυτή έχει την ίδια αξία και για τη σημερινή νεολαία. Η μεγαλύτερη νίκη, που μπορεί να πετύχει, είναι να μάθει να αγωνίζεται ενάντια σ’ ό,τι την προσβάλλει και να μάθει να οργανώνεται και να αντιστέκεται. Θα πρέπει, επίσης, να μάθουν τη διαφορά του νόμου και της νομιμότητας. Πολλές φορές ο νόμος κρύβει μέσα του οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα. Η ανυπακοή σε αυτούς τους νόμους μπορεί να έχει την αστική νομιμότητα. Η νεολαία σήμερα έχει ένα ισχυρό εργαλείο, που εμείς δεν είχαμε: το διαδίκτυο, που διευκολύνει την οργάνωση εθνικών, ευρωπαϊκών και παγκόσμιων δικτύων αντίστασης.
Ποια η διαφορά της συμμετοχής της σημερινής νεολαίας στη
πολιτική ζωή, με τη δική σας γενιά;
Μέχρι τα 20 μας δεν είχαμε καμία πολιτική συμμετοχή, πέρα των μαχών που δίναμε στο δρόμο, οι αριστεροί απέναντι στους δεξιούς. Η κατανόηση των πολιτικών προβλημάτων σήμερα γίνεται σε πιο μικρή ηλικία και αυτό είναι κάτι ελπιδοφόρο, γιατί έτσι η νεολαία μπορεί να καταφέρει περισσότερες ανατροπές. Όποτε μιλάω σε αμφιθέατρα, λέω στους φοιτητές: «Το πρώτο που πρέπει να καταλάβετε είναι τι σας εξεγείρει. Τι βρίσκετε δυσβάσταχτο στη ζωή σας, τη ζωή των φίλων σας, της οικογένειάς σας και των συνανθρώπων σας». Εκεί θα βρουν τις πρώτες πηγές για τα προβλήματα των πολιτών. Οι νέοι έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι από κάποια ηλικία και μετά. Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουν όσο πιο νωρίς γίνεται την αναγκαιότητα της πολιτικοποίησής τους.
Μέχρι τα 20 μας δεν είχαμε καμία πολιτική συμμετοχή, πέρα των μαχών που δίναμε στο δρόμο, οι αριστεροί απέναντι στους δεξιούς. Η κατανόηση των πολιτικών προβλημάτων σήμερα γίνεται σε πιο μικρή ηλικία και αυτό είναι κάτι ελπιδοφόρο, γιατί έτσι η νεολαία μπορεί να καταφέρει περισσότερες ανατροπές. Όποτε μιλάω σε αμφιθέατρα, λέω στους φοιτητές: «Το πρώτο που πρέπει να καταλάβετε είναι τι σας εξεγείρει. Τι βρίσκετε δυσβάσταχτο στη ζωή σας, τη ζωή των φίλων σας, της οικογένειάς σας και των συνανθρώπων σας». Εκεί θα βρουν τις πρώτες πηγές για τα προβλήματα των πολιτών. Οι νέοι έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι από κάποια ηλικία και μετά. Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουν όσο πιο νωρίς γίνεται την αναγκαιότητα της πολιτικοποίησής τους.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι φόβοι σας για το μέλλον;
Αυτό που φοβάμαι περισσότερο είναι η οικολογική καταστροφή. Ωστόσο δεν υποτιμώ την αναγκαιότητα αποδοχής των πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Οι νέοι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να συνυπάρχουν με όλους.
Αυτό που φοβάμαι περισσότερο είναι η οικολογική καταστροφή. Ωστόσο δεν υποτιμώ την αναγκαιότητα αποδοχής των πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Οι νέοι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να συνυπάρχουν με όλους.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες ελπίδες σας;
Υπάρχει ελπίδα για το μέλλον, σήμερα που έχουμε τη γνώση για την εξέλιξη του ανθρώπου και για τη δημιουργία των ιδεών… Έτσι μπορούμε να χτίσουμε έναν περισσότερο αρμονικό κόσμο. Η αναζήτηση της αρμονίας μπορεί να βρεθεί στη νεολαία που είναι άγρυπνος φρουρός των δικαιωμάτων.
Υπάρχει ελπίδα για το μέλλον, σήμερα που έχουμε τη γνώση για την εξέλιξη του ανθρώπου και για τη δημιουργία των ιδεών… Έτσι μπορούμε να χτίσουμε έναν περισσότερο αρμονικό κόσμο. Η αναζήτηση της αρμονίας μπορεί να βρεθεί στη νεολαία που είναι άγρυπνος φρουρός των δικαιωμάτων.
Τι μήνυμα στέλνετε στους νέους ανθρώπους;
Εξοργιστείτε! Εξεγερθείτε!
Εξοργιστείτε! Εξεγερθείτε!
Βιογραφικά και έργα του εδώ:
